Hurda Ürünlerin Teslimi / KDV İstisnası ve Tevkifatı

Hurda ürün nedir ? KDV İstisnası ve tevkifatı hangi durumlarda yapılır? İstisnadan vazgeçilebilir mi ?

Hurda Atık Teslimi :

KDV Beyannamesi’nde KDV İstisnası tevkifatların konu alındığı konulardan bir tanesi hurda ve atık mahiyetteki metal, plastik, kağıt ve cam ürünlerin teslimi.
Hurda ürünlerin tesliminde KDV’nin durumu 01/01/2004 tarihi itibariyle Resmi Gazete ile tebliğ edlimiş ve yine 06/07/2018 30470 sayılı Resmi Gazete’de güncelleme yapılmıştı. En son ise 2020 Mart ayında tebliğ yeniden güncellenerek tevkifat oranları değiştirilmişti.
3065 Sayılı KDV Kanunu’nun 17/4-g maddesinde ele alınan konuyu inceleyelim;
Belge düzeni açısından, diğer alım-satım işlemlerinde olduğu şekliyle alışverişin taraflarından satıcının vergi mükellefi olması hâlinde fatura, vergi mükellefi olmaması hâlinde gider pusulası düzenlenmelidir. Faturanın açıklama kısmının altına “3065 Sayılı KDV Kanunu’nun 17/4-g maddesi uyarınca KDV’den muaftır” yazılması önemlidir.
Hurda alışverişinde, doğal afetler veya olağanüstü durumlar nedeniyle değerini kaybetmiş bir iktisadi kıymet ticareti gerçekleşiyorsa, ticari vesikaya konu olan ürün için emsal bedel değerlenip, faturaya emsal bedel tutarı yazılmalıdır.  Emsal bedelin belirlenmesi işlemi ise yalnızca VUK 72.maddede yer alan takdir komisyonlarının belirlediği bedeller olarak uygulanabilir.
Hurda bir ürünün satın alınıp, tamir edildikten sonra satılması işleminde ise fatura kesilmesi gerekmektedir. Hurda KDV hesaplanmadan işletmeye giriş yaparken, çıkışı esnasında KDV hesaplanır.
Öte yandan bu ürünlerin ithalinde de aynı gereklilikler uygulanmalıdır.

İstisnadan Vazgeçmek

Ayrıyeten, mükellef yine 3065 sayılı kanunun 18/1. maddesine göre bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurmak suretiyle ticarete konu olan hurda ürünler için Katma Değer Vergisi hesaplanmasını talep edebilir. Fakat bu durumda, 18/3 maddesi uyarınca 3 yıl boyunca mükellefiyetlerini kapatamayacakları ve yeniden istisna kapsamında değerlendirilmek isterlerse bu taleplerinin kabul görmeyeceği, ürünler üzerinden KDV hesaplanmaya devam edileceği açıkça belirtilmiştir.

Tevkifat Oranı ve Tevkifata Tabii Olma Durumu

Hurda ürünlerden Katma Değer Vergisi hesaplanması talebinin sonucunda, ürün bedelinin KDV tutarı üzerinden tevkifat yapılacaktır. Bu tevkifat oranı 2020 Mart ayına kadar 5/10 iken, Mart ayı itibariyle 7/10 olarak güncellenmiştir. Tevkifat hâlinde satıcı bu durumu KDV Beyannamesi Kısmi İstisnalar Bölümü altında 231 kodu ile belirtmesi gerekirken, hurda veya atık ürünü alan tarafın bunu KDV – 2 Beyannamesi ile bildirmesi gerekir. Tam istisna ile KDV’siz satışı yapılan hurdalar beyanname üzerinde gösterilmeyecektir.
Hurda ürünün alınıp, tamir edildikten sonra satılması işlemine benzer olarak, imalat / üretim amacıyla alınan hurda ürünün bir işleme tabii tutulduktan sonra hammadde hâline getirilmesi ve tekrar piyasaya sürülmesi işlemi ise KDV İstisnası kapsamında değildir. Bu kapsamda geri dönüşüm faaliyeti ile uğraşan vergi mükellefleri, kanunda bahsi geçen ürünlerle ilgili olarak bu ürünlerin bir işleme tabii tutulduktan sonra tekrar kullanılabilir hâle getirilmesi sonrasında satış esnasında KDV hesaplayacaktır.
Bir ürünün hurda sayılabilmesi için gerekli ön koşul, ürünün işlem görse dahi kullanılabilecek bir hâle gelmesinin mümkün bulunmamasıdır. Bu kapsamda bir ürün kullanılamayacak durumdaysa, ancak ürün kanunlar çerçevesinde hurda mahiyetinde değil ise satış bedeli üzerinden 9/10 tevkifat hesaplanmalıdır.