Finans Mühendisi Finans – Ek İş Veren Firmalar – Para – Kredi
İşçilik Giderleri ve Türleri
Üretim yapan firmaların en önemli gider kalemlerinden biri de direkt işçilik giderleridir. İşçilerin çalışma sürelerine göre ve faaliyetlerine göre kalem kalem giderler belirlenir ve üretim gideri olarak kayıtlara alınır. İşçinin çalışma sürelerinin hesaplanmasında puantaj kartları gibi yardımcı belgeler aktif rol alır. Bu bilgiler birleştirilerek bordrolama işlemleri yapılır ve gider hesaplarına kayıt edilir.
Bir diğer belge ise işçi kartıdır. Bu kart işçinin kıdemini, yeteneğini, departmanını ve ücret bilgileri gibi bilgileri içerir.
İşçilik ücretlerinin hesaplanmasında farklı teknikler mevcuttur. Zaman esasına göre ücret sistemi, prim esasına göre ücret sistemi ve parça esasına göre ücret sistemleri kullanılır.
En yaygın olarak kullanılan hesaplama sistemi zaman esasına göre hesaplama sistemidir. İşçinin işletmede geçirdiği süre göz önünde bulundurularak günlük, haftalık veya aylık ödeme yapılır. Parça esasına göre ücret sisteminde işçinin işletmede ne kadar zaman geçirdiği değil, kaç parça ürün ürettiği baz alınır. İşçilerin verimliliğini arttırmak için mantıklı bir yol olabilir. Farklı kaynaklarda Akord esasına göre ücret olarak da adı geçer. Para Akordu ve Zaman Akordu olarak ikiye ayrılır.
Para Akordu sisteminde her mamül için bir birim fiyat belirlenir ve işçiye ödenecek ücret bu mamülün birim fiyatı ile üretilen miktarın çarpılmasıyla bulunur. Zaman akordunda ise bir birim mamülün üretim süresi belirlenir ve hesaplamalarda bu süre esas alınır. Belirlenen bu süre genelde dakika biçiminden belirlenir ve akord zamanı olarak anılır. Daha sonra normal saat ücretine akord zammı da eklenir ve bir dakika için akord ücret bulunur. Bir dakika için belirlenen akord ücrete akord faktörü denir. Daha önce belirlenmiş olan akord zamanı ile akord faktörü çarpılarak bir birim mamülün akord ücreti bulunur. Grup akordu ise akord ücret sistemlerinin grup çalışamalarına entegre edilmesi hâlinde kullanılır. Grup akordunda akord ücretinin aynı grupta çalışan işçilere eşit şekilde pay edilmesi gerekir. Saat ücreti bulunurken grupta çalışan işçilerin saat ücretleri toplanır.
Prim esasına göre ödeme sisteminde ise normal üretim miktarının üzerinde bir üretim yapıldığı zaman işçiye ödül amacıyla prim verilir. Temel mantığı verimliliği artırmaktır.
- İlk madde ve malzemeye doğrudan etki veren ve üretilen mamüle doğrudan yüklenebilen işçiliklere direkt işçilik
- mamüllerin üretiminde kullanılan ve bu mamüllere doğrudan değil de dolaylı yoldan yüklenebilen işçiliklere endirekt işçilik gideri denir.
Endirekt işçilikler ise kendi içlerinde yardımcı işçilik maliyetleri ve yönetici işçilik maliyeti olarak ikiye ayrılır.
Yardımcı işçilikler üretimin sürdürülmesi için gerekli faaliyetli ve altyapıyı hazırlayan işçilik türleridir. Yönetici işçilik ise üretim faaliyetini yöneten kişilere ödenen ücretlerden oluşur.
Endirekt ilk madde ve malzemelerde de olduğu gibi, endirekt işçilik giderleri de 730 – Genel Üretim Giderleri hesabında izlenir. (7/B seçeneğinde 791-İşçi Ücret ve Giderleri)
Direkt işçilik maliyetlerinin ögeleri;
- Normal Ücretler
- Fazla Çalışma Ücretleri
- Primler
Endirekt işçilik maliyetlerinin ögeleri;
- Hafta ve genel tatil ücretleri
- Fazla çalışma zamları
- Gece / vardiya zammı
- Sosyal yardımlar
- Sağlık giderleri
- İzin ücreti
- Harçlıklar
- İşçi yollukları
- Kıdem-İhbar tazminatı
- Eğitim giderleri
- Vergi/SGK işveren payları
- Diğer işçilikler
Mevcut üretim faaliyetinde, işyerinin önleyemediği sebeplerden kaynaklanan bir üretim kesintisi gerçekleştiyse, örneğin elektrik kesintisi veya doğal afetler gibi zorlayıcı bir sebep oluştuysa, bu durumda ödenen ücretler 680 – Çalışmayan Kısım Gider Ve Zararları hesabında takip edilir.
İşçi giderleri hesaplanırken aşağıdaki kesintiler uygulanır;
- SGK işçi kesintisi ; %14
- SGK işveren kesintisi : %20.5
- SGK işveren işsizlik kesintisi : %2
- SGK işçi işsizlik kesintisi : %1
- Gelir Vergisi : %15
- Damga Vergisi : %07,59 (Binde 7,59)
Yukarıdaki rakamlar asgari ücret üzerinden yapılan kesintiler olup, SGK işveren kesintisi işyerinin tehlike sınıfına göre %18 ile %22 arasında değişkenlik gösterir.
İlk madde ve malzeme giderlerinin türleri ve muhasebe kayıtları ile ilgili makalemize buradan erişebilirsiniz.
